Wat voor HSP type ben jij?
Hoogsensitiviteit ingedeeld in vier hokjes.
Oké HSP is al een hokje, en de meeste hoogsensitieve mensen houden daar helemaal niet van. Toch kunnen de hokjes in dit artikel helpen, omdat ze inzicht geven in jezelf én handvaten hoe je met jouw hoogsensitiveit kan omgaan. En eigenlijk halen we je juist uit het HSP hokje, we betrekken er namelijk andere bouwstenen van je persoonlijkheid bij.
Hoogsensitiviteit beter in beeld
Het algemene beeld van hoogsensitieve personen is dat zij stil, terughoudend en verlegen zijn. Dat beeld klopt niet helemaal en gelukkig wordt daar steeds meer over bekend. Een hoogsensitief persoon kan ook spontaan zijn en altijd op zoek naar spannende gebeurtenissen.
HSP is een eigenschap, maar daarmee is niet elke HSP hetzelfde: je persoonlijkheid is opgebouwd uit meer dan alleen je hoogsensitiviteit. En juist dat maakt je uniek. Ben je bijvoorbeeld introvert of meer extravert? Altijd op zoek naar nieuwe uitdagingen of zoek je liever de rust op? Deze twee tegenstellingen geven vier verschillende HSP types.
Het weten van welk type HSP je bent, geeft informatie over:
- Wat jou energie kost en wat je energie geeft
- Hoe je jezelf in balans kan houden
- Wat je nodig hebt om te herstellen van overprikkeling
- Wat je uitdagingen zijn
Voordat we naar de 4 types gaan, eerst nog wat meer uitleg over introvert, extravert, prikkelzoekers en rustzoekers.
Introvert of Extravert
Het cliché-beeld is dat een extravert persoon makkelijk sociale contacten legt, graag in de belangstelling staat en energiek is. En het beeld van een introvert persoon is dat hij of zij verlegen en teruggetrokken is. Dit beeld klopt niet helemaal én is niet zo zwart-wit.
Het verschil tussen introversie en extraversie ligt wél in de manier waarop je je batterij weer oplaadt. Een introvert persoon is daarbij naar binnen gericht: je laad je batterij weer op door je terug te trekken en bijvoorbeeld een boek te lezen. Als extravert persoon ben je meer naar buiten gericht en laadt je juist op met andere mensen om je heen. Je krijgt als extravert persoon dus juist energie van onder de mensen zijn. Als introvert kan dat ook, maar dan moet dus wel je batterij opgeladen zijn.
Het verschil zit dus in hoe je je batterij het liefst oplaadt. Daarnaast is het beeld is niet zwart-wit: zie het voor je als een lijn met aan de ene kant introvert en aan de andere kant extravert, en daartussen heel veel grijstinten. Ergens op die lijn sta jij. Dat kan dan meer richting introversie zijn of meer richting extraversie. Voor de meeste mensen geldt ook nog dat ze in sommige situaties meer introvert zijn en in andere situaties meer extravert. Toch herkennen veel mensen wel de voorkeur voor opladen in gezelschap of alleen.
Sensationseeker of Rustzoeker
Elk mens heeft een bepaalde behoefte aan prikkels. Door prikkels komen we in actie. Een prikkelzoeker (of high-sensation seeker - HSS), heeft simpelweg meer prikkels nodig om in actie te komen. Meer dan een rustzoeker. Maar ook dit is weer niet zwart-wit. Je kan dit weer zien als een lijn met twee uitersten: van prikkelzoeker tot rustzoeker, en alles daar tussenin.
Waar je ook staat op die lijn van prikkelzoeker tot rustzoeker, bij een teveel aan prikkels raak je overprikkeld. Je hebt dan tijd nodig om te herstellen van overprikkeling. Dit is iets waar alle hoogsensitieve mensen gevoelig voor zijn. Of je nu prikkelzoeker bent, of rustzoeker.
Wat ook kan is dat je te weinig prikkels hebt, dan raak je juist onderprikkeld. Een rustzoeker zal dit misschien minder snel gebeuren. Maar ben je een prikkelzoeker, dan ben je sneller onderprikkeld en verveeld. Ben je dus HSP en snel verveeld, dan ben je misschien wel een high-sensation seeker.
Laten we dan nu eens kijken hoe van deze twee variabelen, vier HSP types krijgen. En wat dat vervolgens betekent.
Knowing yourself is the beginning of all wisdom.
Aristotle
4 HSP types
Een overeenkomst tussen alle HSP's is dat je als HSP meer details opmerkt (dus meer prikkels) en alles op diepgaande wijze verwerkt. Met bovenstaande twee bouwstenen kunnen we 4 verschillende HSP types definiëren. Niet om je in nóg een hokje te stoppen, maar meer om er wat van te leren. Wat betekent het bijvoorbeeld om een hoogsensitieve, introverte prikkelzoeker te zijn?
HSP type 1:
De introverte rustzoeker
Jij bent graag op jezelf en je krijgt daar energie van. Activiteiten doe je het liefst in je eentje of in 1-op-1 contact. Je houdt van rust, regelmaat en (enige) routine. Je zoekt graag de rust op en hebt niet zoveel nodig. Een boek, of een goed gesprek en je vermaakt je prima.
Jouw uitdaging: In een (grote) groep mensen of in nieuwe situaties kan je als introverte rustzoeker al snel overprikkeld raken. Als dit je vaak is overkomen, kan het zijn dat je terughoudend wordt in het opzoeken van nieuwe ervaringen en sociale activiteiten.
HSP type 2:
De extraverte rustzoeker
Jij bent graag onder de mensen en tegelijkertijd heb je een sterke behoefte aan rust, regelmaat en routine. Dat kan goed samengaan, maar kan ook voor spanning zorgen.
Jouw uitdaging: Sociale prikkels die je nodig hebt, putten je ook uit. Het is dus zaak om een goede balans te vinden zodat je niet continu overprikkeld bent.
HSP type 3:
De introverte sensationseeker
Jij houdt van afwisseling en nieuwe ervaringen opdoen in je leven, maar niet perse in een sociale context. Je doet het goed op uitdagende activiteiten in je eentje of in 1-op-1 contact. Nieuwe ervaringen zoek je vooral in belevingen als kunst, of het nadenken over grote vraagstukken. Je kan je ergens helemaal in verdiepen, wegdromen en alle informatie verzamelen over een voor jou interessant onderwerp. Totdat je weer op zoek gaat naar iets nieuws.
Jouw uitdaging: Als je niet genoeg nieuwe ervaringen opzoekt, kan je onderprikkeld raken. En als je teveel tegelijk doet, of teveel gedachtes, emoties en ideeën hebt kan je juist overprikkeld raken. Dus ook hier is de uitdaging om de goede balans vinden.
HSP type 4:
De extraverte sensationseeker
Jij bent altijd druk met allerlei activiteiten, uitdagingen en je sociale leven. Want het is allemaal zo ontzettend leuk. Je vertelt graag over je ervaringen en je houdt van een actief sociaal leven. Je hebt in verhouding veel energie.
Jouw uitdaging: Voor jou is het risico dat je teveel doet en dan plotseling merkt dat je niets meer kunt, omdat de batterij opeens leeg is. En dat je juist te weinig doet en onderprikkeld raakt. Uitdaging is dus om regelmatig stil te staan bij waar je behoefte aan hebt, zodat je op tijd je rust pakt, of een nieuwe uitdaging.
En, in welk hokje heb jij jezelf herkend?
Denk eraan dat niet alles zo zwart-wit is. Dus het kan ook zijn dat je de uitdagingen van meerdere types herkent. En....
Over intelligentie, hoogbegaafdheid en strongwilled
Al helpen deze hokjes, het plaatje is nog niet compleet. Want…. Misschien weet je ook nog altijd heel goed wat je wil (en ben je strongwilled)? Of misschien ben je bovengemiddeld intelligent of hoogbegaafd? Dat geeft nog meer of andere uitdagingen.
Ben je bovengemiddeld intelligent of hoogbegaafd, dan verwerk je informatie vaak sneller, en heb je eerder behoefte aan nieuwe input. Dus ook als introverte rustzoekende HSP heb je dan bijvoorbeeld meer prikkels nodig.
En weet je altijd heel goed wat wat je wil? Dan ben je misschien strongwilled. Je hebt dan een sterk "innerlijk kompas" en dat maakt kiezen bijvoorbeeld makkelijker, maar geeft vaak weer uitdagingen in sociale situaties. Je doet bijvoorbeeld niet zomaar wat anderen van je vragen. Tegelijkertijd wil je als HSP graag ook iedereen tevreden houden. Hierdoor kan je achteraf gaan piekeren over wat je hebt gedaan en hoe dat voor anderen was.
Eén ding mag nu duidelijk zijn: Dé HSP bestaat niet! Ik sluit graag af met iets dat voor iedereen geldt, of je nu introvert bent, extravert, prikkelzoeker, of rustzoeker.
Alles draait om balans
Voor alle HSP's -en eigenlijk voor ieder mens- gaat het uiteindelijk om het vinden jouw persoonlijke balans. Wat geeft jouw energie, wat kost je energie, wanneer heb je rust nodig, wanneer nieuwe prikkels? En wat voor prikkels dan? Het helpt daarom altijd om jezelf goed te kennen en goed naar je eigen signalen te luisteren. Dit zijn thema's die voorbij komen in een mindfulness training en kan ook onderdeel zijn van een HSP coachtraject.
Ik hoop dat dit artikel je wat wijzer heeft gemaakt over je eigen hoogsensitiviteit. Want in welk hokje je ook zit, jij bent en blijft uniek.
The more you like yourself,
the less you are like anyone else,
which makes you unique.Walt Disney
Nieuwe blogs in je mailbox ontvangen?
Schrijf je in voor de inspiratiemail.
3 à 4x per jaar. Uitschrijven kan altijd.
Linda Boon
Ze houdt het graag zo simpel mogelijk, zonder zweverigheid, zodat iedereen er iets mee kan.
Bekijk ook eens het aanbod aan mindfulness trainingen en HSP trajecten.
