Overprikkeld (en HSP)? Dit kan je doen om te herstellen

Als je hoogsensitief bent, weet je ongetwijfeld hoe het voelt: je hebt teveel nieuwe dingen gedaan, je bent te lang in een grote groep geweest of je hebt “gewoon” een te drukke dag achter de rug, en nu ben je moe en geïrriteerd. Je bent overprikkeld! Wat nu?

Iedereen kan overprikkeld zijn. Ben je hoogsensitief, dan heb je er eerder last van. Dat komt omdat prikkels meer bij je binnenkomen, en diepgaander worden verwerkt in je hersenen. Je hebt dan tijd nodig om te herstellen, tijd om alles te verwerken. Ik noemde het altijd “bijkomtijd” als ik het nodig had, maar “verwerkingstijd” is een betere benaming.

Wat kan je het beste doen om snel te herstellen van die overprikkeling?

1. Even niets of niemand om je heen

Als je overprikkeld bent, is de beste manier om te herstellen natuurlijk om zo min mogelijk nieuwe prikkels binnen te krijgen. Geen mensen om je heen, geen harde muziek, geen spannende boeken of films en al helemaal geen smartphone en social media. Even terugtrekken in de stilte, bijvoorbeeld door thuis op bed te gaan liggen met je ogen dicht, door buiten alleen een rondje te lopen, of door op werk een stilteplek te zoeken of een middag thuis te werken.

Best lastig als je een druk leven hebt, met een baan en misschien wel kinderen. Meestal is er wel een oplossing te vinden. Misschien reageren je collega’s afwijzend als je na een paar uur vergaderen aankondigt dat je thuis wil gaan werken, maar zeg je dat je dan veel productiever bent, dan zullen ze het misschien wel begrijpen.

2. Aandacht voor je lichaam

De diepgaande verwerking die bij HSP hoort, zorgt ervoor dat je veel “in je hoofd” zit. Je denkt bijvoorbeeld na over alle mogelijke scenario’s, en je reflecteert uitvoerig op wat er is gebeurd. Je bent je dan minder bewust van je lichaam. Je merkt bijvoorbeeld niet op dat je honger hebt, of je hebt ongemerkt koude handen of voeten gekregen.

Om tot rust te komen, kan het daarom helpen de focus te verleggen van je hoofd naar je lichaam. Dat kan door bewust te letten op je ademhaling. Adem in en adem uit, terwijl je die ademhaling in je lichaam volgt. Iets simpels als eten zorgt er ook voor dat je weer meer “in je lichaam” zit. En warmte is ontspannend voor je lichaam. Neem een warme douche of bad (of een warm voetenbad), doe warme kleding aan, kruip onder een warme deken, met warme thee.

3. Bewegen

Beweging kan ook helpen als je overprikkeld bent. Bewegen lijkt ruimte te geven aan alle indrukken die door je hoofd gaan én maakt ook de spanning los die ongemerkt in je lichaam is geslopen. Denk bijvoorbeeld aan yoga, of wandelen. Yoga had trouwens ook onder het vorige kopje kunnen staan: met bewegingen en je adem kom je weer meer “in je lichaam”. Of misschien heb je meer behoefte aan actievere beweging, zoals hardlopen, fietsen, of een andere sport. Terwijl je buiten loopt of fietst, maak je je hoofd leeg en krijgen alle indrukken een plek.

Heb je hier allemaal geen tijd voor, dan is er nog iets mogelijk: mindfulness in beweging. Neem iets wat je toch nog moet doen en waar je niet bij na hoeft te denken, de afwas bijvoorbeeld. In plaats van je gedachten te volgen, richt je je aandacht op het afwassen zelf. Je voelt de warmte van het water, je volgt de bewegingen in je handen en armen terwijl je het volgende bord pakt. Ook dat kan rust geven. En best handig, de afwas is meteen gedaan.

4. Iets leuks doen

Van de afwas naar iets leuks doen. Je hebt van die hobby’s die tegelijkertijd rustgevend zijn en energie geven. Van die activiteiten waar je volledig in op kan gaan. Waarom dit helpt bij overprikkeling? Op de achtergrond gaan de verwerkingprocessen in je hersenen door. Denk aan muziek maken, schilderen, handwerken, tuinieren. Mits je daar natuurlijk volledig in op kan gaan; als je niet weet hoe je planten moet verzorgen, zal het misschien alleen maar meer stress geven.

En soms kan het zelfs helpen wél af te spreken met die goede vriendin. Omdat zij naar je kan luisteren terwijl jij haar vertelt wat er allemaal in je hoofd omgaat. Kortom, er is geen vast recept om te herstellen van overprikkling. Ontspanning is voor iedereen anders, en de ene overprikkeling is de andere ook niet. Luister dus vooral naar wat je zelf nodig hebt.

Wat is jouw recept om te herstellen van overprikkeling?

Linda Boon

Oprichter van Bewustmaker. Linda laat graag zien hoe je met mindfulness je leven mooier maakt, dat hoogsensitiviteit een kwaliteit is, en welke worstelingen je kan tegenkomen, want ook die gaat ze niet uit de weg.
Ze houdt het graag zo simpel mogelijk, zonder zweverigheid, zodat iedereen er iets mee kan.