Wat is mindfulness?

En wat kan mindfulness voor jou betekenen.

Heb je ooit weleens in je auto of op de fiets gezeten en kwam je aan op je bestemming zonder te weten wat je onderweg hebt gezien? Of een zak chips opengetrokken en opeens merk je dat de zak al leeg is? Bijna iedereen kent dit wel!

Dit zijn bekende voorbeelden van wat in mindfulness automatische piloot wordt genoemd. Wanneer we op de automatische piloot leven, worden we in beslag genomen door onze mind. We zitten zo “in” gedachten, dat we niet merken wat er hier-en-nu gebeurt. Ons lichaam is hier, maar met onze aandacht zijn wel heel ergens anders.

Die automatische piloot is best handig voor veel dingen, maar hij veroorzaakt ook stress, stemmingsklachten, concentratieproblemen en gedragspatronen die je liever kwijt dan rijk bent. Én terwijl je in gedachten zit, mis je ook nog eens die mooie zonsondergang. Je ontzegt jezelf de kans om ergens echt van te genieten en alles uit het leven te halen wat erin zit.

Het is alsof je half slaapt, terwijl je leven aan je voorbij gaat.

Wat is mindfulness?

Mindfulness is het tegenovergestelde van de automatische piloot. Mindfulness betekent wakker worden, de automatische piloot uitschakelen en zelf weer aan het stuur van je aandacht gaan zitten.

Maar hoe doen we dat dan? Hoe zijn we mindful? En waarom zijn we dat eigenlijk niet allemaal al? Daarvoor kijken we naar een definitie van Jon Kabat-Zinn, de grondlegger van mindfulness.

Mindfulness is paying attention;
on purpose
in the present moment, and
non-judgementally

Jon Kabat-Zinn

Mindfulness is dus je aandacht richten, in het huidige moment, zonder te oordelen. Deze definitie belicht mooi drie pijlers van mindfulness, drie verschillende reden waarom je mind zo makkelijk afdwaalt. En dat laat meteen zien wat je aan mindfulness hebt.

1. Gerichte aandacht

Mindfulness is het doelbewust richten van je aandacht. Dit alleen is al een waardevolle vaardigheid. Je aandacht wordt gedurende de dag continu getrokken door allerlei prikkels, denk alleen al aan je smartphone. Als je aandacht ongericht is, kunnen die prikkels je aardig overweldigen. Je aandacht richten, en kiezen waar je je aandacht op wil richten lijkt steeds belangrijker te worden. En dan hebben we het nog niet eens over je eigen gedachten die alle kanten op kunnen gaan.

Op de automatische piloot ontstaan hele verhalen in je hoofd, hele gedachtenstromen die niet lijken stoppen, die bovendien lang niet altijd positief zijn. Mindfulness gaat over wakker worden te midden van de drukte om je heen, en wakker worden uit zo’n gedachtenstroom, zodat je weer bewust je aandacht kan richten waar je op wil. En zo komen we op de tweede pijler:

2. Hier-en-Nu

Met mindfulness richten we onze aandacht in het hier-en-nu. Als je met mindfulness begint, ontdek je al snel dat onze mind andere favoriete bezigheden heeft. Die is liever in de toekomst of het verleden, en daar is hij ook heel bedreven in. Hij is handig om te plannen en te leren van het verleden. Maar die mind neemt ons ook makkelijk mee naar rampscenario's in de toekomst en kan gebeurtenissen uit het verleden eindeloos herhalen.

Wat is er dan wel in het hier-en-nu? In het hier-en-nu ben je bewust van je omgeving, je gedachten, je emoties en van wat je in je lichaam voelt. En dat doe je met je zintuigen. Het hier-en-nu gaat niet over denken, maar over beleven.

En dat is voor je mind maar saai, daar kan hij weinig mee. In het hier-en-nu is het namelijk veel te rustig. Er is even geen gisteren of morgen, geen "ik moet nog...." of "had ik maar....". In het hier-en-nu is alles al goed zoals het nu is. En zo komen we op de derde pijler:

3. Acceptatie

Met mindfulness proberen we niet onze gedachten te stoppen of een vervelende ervaring weg te duwen. We proberen simpelweg om aandacht te geven aan de ervaring zoals die is, zonder erover te oordelen of het anders te willen. In plaats daarvan accepteren we het moment helemaal zoals het nu is.

Zo simpel als dat klinkt, zo moeilijk kan het zijn.

Accepteren is daarbij overigens iets anders dan opgeven en jezelf overleveren aan een houding van passiviteit en het-maakt-me-allemaal-niets-meer-uit. Accepteren is juist een heel actief proces. Actief aanvaarden van de situatie zoals die nu is.

Die accepterende houding helpt om gedachten, gevoelens en lichamelijke gewaarwordingen te zien voor wat ze zijn. We duwen de ervaring niet langer weg én we gaan er ook niet langer helemaal in op. We kunnen er nu rustig naar kijken. En dat maakt ruimte voor verandering, die dan soms helemaal vanzelf gaat.

Met mindfulness sta je bewust met aandacht in het leven. Mindfulness is een levenshouding waarmee je beter met de uitdagingen om kan gaan én meer kan genieten.

Deze blog is geschreven door:

Linda Boon

Oprichter van Bewustmaker. Linda laat graag zien hoe je met mindfulness je leven mooier maakt, dat hoogsensitiviteit een kracht is, en welke worstelingen je kan tegenkomen, want ook die gaat ze niet uit de weg.
Ze houdt het graag zo simpel mogelijk, zonder zweverigheid. Maar wel met een dosis diepgang, want daar houdt ze ook van.